ПЕШГИРИИ ҲОЛАТҲОИ КОРРУПСИОНӢ - ВАЗИФАИ МУҲИМИ ҶОМЕА

      Коррупсия яке аз хатарҳои ҷиддӣ ба субот, рушди устувор ва эътимоди мардум ба мақомоти давлатӣ мебошад. Он на танҳо иқтисод ва моликияти давлатӣ, балки арзишҳои ахлоқӣ ва меъёрҳои ҷомеаро низ таҳти таъсири манфӣ қарор медиҳад. Аз ин рӯ, пешгирии ҳолатҳои коррупсионӣ на танҳо вазифаи сохторҳои ҳукуматӣ, балки рисолати ҳар як шаҳрванд ба шумор меравад.

Мубориза бо коррупсия бояд пеш аз ҳама бо тадбирҳои пешгирикунанда оғоз гардад. Ин тадбирҳо бояд фарогири соҳаҳои қонунгузорӣ, иқтисод, маориф, тарбия ва назорат бошанд. Тавре таҷрибаи ҷаҳонӣ нишон медиҳад, ҷазо танҳо як қисми раванд аст, дар ҳоле ки бартараф намудани омилҳои ба вуҷудоварии коррупсия метавонад ба таври назаррас сатҳи онро коҳиш диҳад.

Тақвияти қонунгузории зиддикоррупсионӣ яке аз роҳҳои самараноки пешгирӣ мебошад. Қонунҳо бояд возеҳ, дақиқ ва амалишаванда бошанд, то ки ҳар гуна холигӣ ё норавшанӣ дар он ба истифодаи шахсӣ оварда нарасонад. Дар Тоҷикистон қонунҳои махсус, аз ҷумла «Дар бораи мубориза бо коррупсия» амал мекунанд, ки механизми муайян барои ошкор ва пешгирии ин зуҳуротро дар бар мегиранд. Яке аз омилҳои муҳими пешгирии коррупсия - таъмин намудани шаффофият дар фаъолияти мақомоти давлатӣ ва ташкилотҳои ҷамъиятӣ мебошад.

Гузаронидани озмунҳои кушод барои ҷалби кормандон, нашри омори молиявӣ ва ҳисоботҳо дар сомонаҳои расмӣ, истифодаи технологияҳои иттилоотӣ барои хизматрасониҳои давлатӣ - ҳамаи ин қадамҳо ба коҳиши муносибатҳои ғайрирасмӣ мусоидат мекунанд. Тарбияи маърифатӣ ва ахлоқӣ, махсусан дар миёни ҷавонон, нақши калидӣ дар пешгирии коррупсия дорад. Аз давраи мактаб бояд ба насли наврас фаҳмонида шавад, ки коррупсия на танҳо қонуншиканӣ, балки амале аст, ки рушди ҷомеаро бозмедорад. Барномаҳои таълимӣ, чорабиниҳои фаҳмондадиҳӣ ва маъракаҳои иттилоотӣ метавонанд сатҳи огоҳии ҷомеаро баланд бардоранд. Воситаҳои ахбори омма ва созмонҳои ҷамъиятӣ бояд ҳамчун шарикони фаъоли давлат дар мубориза бо коррупсия амал кунанд.

ВАО бо таҳқиқоти журналистӣ ва нашри маводҳои таҳлилӣ, метавонанд ҳолатҳои коррупсиониро ошкор намуда, ба ҷомеа маълумоти дуруст расонанд. Ҷомеаи шаҳрвандӣ низ бо ташкили мониторинг, пешниҳоди тавсияҳо ва назорати иҷрои қонунҳо метавонад ба ин раванд мусоидат намояд. Ҳар як шаҳрванд бояд дарк намояд, ки ришва додан ва ришва гирифтан ҳар ду яксон ҷиноятанд.

Муқовимат ба пешниҳодҳои ғайриқонунӣ ва муроҷиат ба мақомоти дахлдор дар ҳолати дучор шудан бо амалҳои коррупсионӣ, нишонаи масъулияти шаҳрвандӣ аст. Хулоса, пешгирии ҳолатҳои коррупсионӣ кори муштарак ва пайвастаи тамоми қишрҳои ҷомеа мебошад. Ислоҳоти қонунгузорӣ, баланд бардоштани маърифати ҳуқуқӣ, таъмин намудани шаффофият ва ҳисоботдиҳӣ, ҳамкории наздики давлат, ҷомеаи шаҳрвандӣ ва ВАО - ҳама ин тадбирҳо метавонанд ба коҳиши назарраси сатҳи коррупсия мусоидат кунанд. Муваффақияти ин раванд аз он вобаста аст, ки ҳар як шахс масъулияти худро дар назди қонун ва ҷомеа эҳсос намояд ва барои поксозии муҳити иҷтимоӣ аз ҳар гуна зуҳуроти коррупсионӣ талош варзад. Саихоҷаев Саиъумрон Абдураҳмонович -сармутахассис - ҳуқуқшиноси дастгоҳи раиси ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ